Kính hiển vi đảo pha là một kính hiển vi quang học có thể chuyển đổi pha trong ánh sáng truyền qua một mẫu vật trong suốt để thay đổi độ sáng của hình ảnh. Đảo pha không thể nhìn thấy, nhưng sẽ trở nên trực quan khi thay đổi độ sáng.

Kính hiển vi đảo pha có ứng dụng đặc biệt trong sinh học, thiết bị có thể cho thấy được nhiều cấu trúc tế bào mà không thể nhìn thấy qua một kính hiển vi trường sáng đơn giản. Những cấu trúc này đã được nhìn thấy bằng các kính hiển vi trước qua phương pháp nhuộm. Nhưng phương pháp này lại gây chết tế bào. Kính hiển vi đảo pha giúp các nhà sinh học nghiên cứu tế bào sống và theo dõi sự sinh sôi của tế bào thông qua sự phân chia tế bào.

Hình 1: Ảnh của cùng một tế bào với kính hiển vi trường sáng thông thường và kính hiển vi đảo pha (phải).

Tìm hiểu về kính hiển vi đảo pha Labomed tại đây

Khi sóng ánh sáng truyền qua một môi trường không phải chân không, tương tác với môi trường làm thay đổi biên độ sóng và pha phụ thuộc vào tính chất của môi trường. Thay đổi biên độ (ánh sáng) xảy ra từ tán xạ và hấp thụ ánh sáng, thường phụ thuộc vào bước sóng và tạo ra màu sắc. Thiết bị hình ảnh và mắt người chỉ nhạy với sự thay đổi biên độ.  Khi không có trường hợp đặc biệt, không thể nhìn thấy sự thay đổi pha. Tuy nhiên, những sự thay đổi pha này thường mang thông tin quan trọng.

Kính hiển vi đảo pha được chứng minh là một tiến bộ trong lĩnh vực kính hiển vị. Kính hiển vi đảo pha được phát minh bởi Frits Zernike. Ông được nhân giải Nobel Vật lý năm 1953.